อยากทำงานขนส่งต้องเข้าใจ ใบขับขี่ ท.3 ขับรถอะไรได้บ้าง ?

• ใบขับขี่ ท.3 คือสิ่งจำเป็นในธุรกิจขนส่ง เป็นใบอนุญาตขับรถพ่วง รถกึ่งพ่วง รถลากจูง และรถบรรทุกขนาดใหญ่ ช่วยให้ผู้ขับขี่ทำงานได้อย่างถูกกฎหมาย ปลอดภัยต่อสินค้าและบุคลากร
• การลงทุนในอุตสาหกรรมโลจิสติกส์และการขนส่งสินค้าอุปโภคบริโภค สินค้าอุตสาหกรรม และวัตถุดิบ คือปัจจัยสำคัญที่ทำให้ตลาดแรงงานเติบโต โดยเฉพาะตำแหน่งพนักงานขับรถบรรทุกที่เปิดรับอย่างต่อเนื่อง
• กระบวนการขอใบขับขี่ ท.3 ครอบคลุมทั้งการอบรมภาคทฤษฎี การสอบข้อเขียน และการทดสอบปฏิบัติในสถานการณ์จริง เพื่อรับรองความพร้อมและลดความเสี่ยงในการขนส่ง
• Logistics Academy by SCGJWD ช่วยพัฒนาทักษะและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของพนักงานขับรถ เพิ่มความรู้เรื่องกฎหมาย การขับขี่ปลอดภัย การจัดการขนส่ง และช่วยให้สอบใบขับขี่ ท.3 ได้อย่างเป็นมืออาชีพ

การขับรถยนต์และรถจักรยานยนต์ทุกประเภท จำเป็นต้องมีใบอนุญาตขับขี่ตามกฎหมาย รวมทั้งการขับรถขนส่งทุกชนิดด้วย ดังนั้น การสอบใบขับขี่ ท.3 จึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับผู้ที่ต้องการประกอบอาชีพพนักงานขับรถบรรทุก รถพ่วง รถลากจูงรถอื่น หรือลากล้อเลื่อนที่บรรทุกสิ่งของ ซึ่งล้วนแต่เป็นการขับขี่ที่ต้องใช้ทักษะและความเชี่ยวชาญสูง เพราะเป็นรถขนาดใหญ่และมีน้ำหนักมาก โดยจำนวนผู้สอบใบขับขี่ ท.3 มีแนวโน้มที่สูงขึ้น สอดคล้องกับความต้องการของภาคขนส่งที่มีจำนวนรถบรรทุกเพิ่มขึ้นในช่วงหลายปีที่ผ่านมา สะท้อนถึงโอกาสการเติบโตในสายอาชีพนี้ได้เป็นอย่างดี

หนึ่งในธุรกิจที่เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงหลายปีที่ผ่านมาคือ ธุรกิจขนส่ง โดยเมื่อเปรียบเทียบสัดส่วนของการขนส่งรูปแบบต่าง ๆ จะพบว่า ปี 2567-2569 ธุรกิจบริการขนส่งสินค้าทางถนนมีแนวโน้มเติบโตเฉลี่ย 2.0-3.0% ต่อปีจากปัจจัยสนับสนุนหลายด้าน สามารถสรุปได้เป็นประเด็นหลัก ๆ ได้ดังนี้ 

• เศรษฐกิจไทยมีแนวโน้มฟื้นตัวอย่างค่อยเป็นค่อยไป ส่งผลให้การลงทุนในประเทศ โดยเฉพาะโครงการพัฒนาพื้นที่อุตสาหกรรม พื้นที่เชิงพาณิชย์ และที่อยู่อาศัยมีทิศทางขยายตัว รวมทั้งการท่องเที่ยวที่เติบโตขึ้น ทำให้มีความต้องการในการขนส่งสินค้าอุปโภคบริโภค สินค้าอุตสาหกรรม เครื่องจักร วัสดุก่อสร้าง เพิ่มมากขึ้น  
• การเติบโตของธุรกิจ E-Commerce และธุรกิจออนไลน์ที่สูงขึ้น ทำให้ความต้องการขนส่งสินค้าเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
• โครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมที่พัฒนาขึ้น รวมไปถึงภาครัฐให้ความสำคัญต่อการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางถนนมากกว่ารูปแบบอื่น ๆ ทำให้การเชื่อมโยงระบบโลจิสติกส์ระหว่างทางรถ ทางเรือ ทางอากาศดีขึ้น ซึ่งจะช่วยอำนวยความสะดวก และลดต้นทุนในการขนส่ง

ด้วยปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้ ทำให้การขนส่งโดยรถบรรทุกมีการเติบโตมากขึ้น ส่งผลให้พนักงานขับรถบรรทุก รถพ่วง รถลากจูงรถอื่น หรือลากล้อเลื่อนที่บรรทุกสิ่งของเป็นที่ต้องการของตลาดแรงงาน เนื่องจากยานพาหนะเหล่านี้มีขนาดใหญ่ น้ำหนักเยอะ จำเป็นต้องใช้ทักษะและความเชี่ยวชาญในการขับขี่สูง ซึ่งการได้ใบขับขี่ ท. 3 คือเครื่องหมายที่แสดงให้เห็นถึงความเป็นมืออาชีพ สามารถปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย

แม้ว่าพนักงานขับรถบรรทุก หรือรถชนิดพิเศษอื่น ๆ คืออาชีพที่เป็นที่ต้องการอันดับต้น ๆ ของธุรกิจขนส่ง มีโอกาสเติบโตและได้รับค่าตอบแทนที่คุ้มค่า แต่น่าเสียดายที่อาชีพนี้ยังคงขาดแคลนบุคลากรจากสาเหตุสำคัญเหล่านี้

• เป็นอาชีพที่มีความเสี่ยงสูง เพราะต้องทำงานบนท้องถนนตลอดเวลา 
• มีความเครียดค่อนข้างสูง เพราะต้องมีสติพร้อมรับมือกับสถานการณ์ต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นระหว่างเดินทางอยู่ตลอดเวลา ต้องควบคุมเวลา และหากมีการขนส่งสินค้าที่มีมูลค่าสูง ยิ่งต้องมีความระมัดระวังที่มากขึ้น เพื่อป้องกันสินค้าได้รับความเสียหาย
• การทำงานไม่มีเวลาที่ชัดเจน บางครั้งอาจจะต้องทำงานดึก ทำงานล่วงเวลา หรือมีเวลาเข้างานที่ต่างจากคนทำงานทั่วไป เนื่องจากกฎหมายที่ควบคุมการใช้ท้องถนนของรถขนาดใหญ่
• ต้องเรียนให้ครบหลักสูตรตามที่กรมการขนส่งทางบกกำหนด และต้องมีใบอนุญาตเฉพาะทาง ซึ่งใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถบรรทุก แบ่งออกเป็น 4 ชนิด ซึ่งแต่ละชนิดก็มีขอบเขตการขับขี่ที่แตกต่างกันไป 

เมื่อรถบรรทุกมีหลายรูปแบบ ใบอนุญาตขับขี่จึงมีหลายประเภทตามไปด้วย โดยกรมการขนส่งทางบก กระทรวงคมนาคม กำหนดประเภทใบขับขี่สำหรับการขับรถบรรทุกเอาไว้ 4 ประเภท ดังนี้

1. ใบขับขี่ประเภทที่ 1 (บ.1 หรือ ท.1) สำหรับรถยนต์ทั่วไป

ใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถสำหรับรถที่มีน้ำหนักรถและน้ำหนักบรรทุกรวมกันไม่เกิน 3,500 กิโลกรัม ที่ไม่ได้ใช้ขนส่งผู้โดยสาร หรือสำหรับรถขนส่งผู้โดยสารไม่เกิน 20 คน ผู้ขอรับใบอนุญาตประเภทส่วนบุคคลต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 18 ปีบริบูรณ์ และผู้ขอรับใบอนุญาตขนส่งสาธารณะต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 22 ปีบริบูรณ์

2. ใบขับขี่ประเภทที่ 2 (บ.2 หรือ ท.2) สำหรับรถน้ำหนักรวมเกิน 3,500 กิโลกรัม

ใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถสำหรับรถที่มีน้ำหนักรถและน้ำหนักบรรทุกรวมกันเกินกว่า 3,500 กิโลกรัม ที่ไม่ได้ใช้ขนส่งผู้โดยสาร หรือสำหรับรถขนส่งผู้โดยสารเกินกว่า 20 คน ผู้ขอรับใบอนุญาตประเภทส่วนบุคคลต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 20 ปีบริบูรณ์ และผู้ขอรับใบอนุญาตขนส่งสาธารณะต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 22 ปีบริบูรณ์

คุณสมบัติของผู้ทำใบขับขี่ประเภทนี้ มีเงื่อนไขอื่น ๆ อีกหลายประการ นอกจากจะต้องทดสอบสมรรถภาพในการขับรถแล้ว กรมการขนส่งทางบกจะต้องตรวจสอบประวัติอาชญากรรมตามเงื่อนไขที่กำหนดเอาไว้ ซึ่งระยะเวลา 90 วันที่ต้องรอในการทำใบขับขี่รถบรรทุก ประกอบไปด้วยขั้นตอนดังนี้

• ทดสอบสมรรถภาพร่างกาย เช่น ตาบอดสี สายตาทางกว้าง สายตาทางลึก และทดสอบปฏิกิริยา
• เข้ารับการอบรมการต่อใบขับขี่ประเภท 2
• ทดสอบภาคทฤษฎีเรื่องกฎหมายการใช้รถใช้ถนนใช้ไฟรถบรรทุก
• ทดสอบภาคปฏิบัติโดยใช้รถหกล้อ ประกอบด้วย 3 ท่า ได้แก่ ท่าจอดเทียบฟุตบาท ท่าจอด และท่าเดินหน้า

3. ใบขับขี่ประเภทที่ 3 (บ.3 หรือ ท.3) สำหรับรถกึ่งพ่วงและรถพ่วง

การสอบใบขับขี่ ท.3 คือใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถสำหรับรถที่ลากจูงรถอื่นหรือล้อเลื่อนที่บรรทุกสิ่งใด ๆ บนล้อเลื่อนนั้น โดยผู้ขอรับใบอนุญาตต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 22 ปีบริบูรณ์

ผู้ที่ต้องการสอบใบขับขี่ ท.3 จะต้องเข้ารับการอบรมเป็นเวลา 3 ชั่วโมง ในประเด็นความรู้เกี่ยวกับรถลากจูง และการขับรถลากจูงอย่างปลอดภัย และต้องทำการทดสอบขับรถผ่านไม่น้อยกว่า 3 ท่า ใน 7 ท่า ดังต่อไปนี้

• ท่าที่ 1 การเดินหน้าและหยุดรถเทียบทางเท้า
• ท่าที่ 2 การขับรถเดินหน้าและถอยหลังในทางตรง
• ท่าที่ 3 การขับรถถอยหลังเข้าจอดและออกจากช่องว่างด้านซ้าย
• ท่าที่ 4 การกลับรถ
• ท่าที่ 5 การหยุดรถบนทางราบ
• ท่าที่ 6 การหยุดรถและออกรถบนทางลาด
• ท่าที่ 7 การขับรถโดยปฏิบัติตามเครื่องหมายการจราจร

4. ใบขับขี่ประเภทที่ 4 (บ.4  หรือ ท.4) สำหรับรถบรรทุกวัตถุอันตราย

ใบอนุญาตเป็นผู้ขับรถสำหรับรถที่ใช้ขนส่งวัตถุอันตราย ตามประเภทหรือชนิดและลักษณะการบรรทุก ตามที่อธิบดีกำหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา ผู้ขอรับใบอนุญาตประเภทส่วนบุคคลและประเภทการขนส่งทุกประเภท ต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 25 ปีบริบูรณ์ และต้องอบรมหลักสูตรจำนวน 4 หลักสูตร ดังนี้ 

• หลักสูตรขั้นพื้นฐาน ซึ่งผู้ขับรถขนส่งสินค้าวัตถุอันตรายทุกประเภท ต้องผ่านการอบรมและทดสอบในหลักสูตรขั้นพื้นฐานทุกคน
• หลักสูตรพิเศษ จำนวน 3 หลักสูตร สำหรับผู้ต้องปฏิบัติหน้าที่ขับรถวัตถุอันตรายประเภทที่ต้องการความเชี่ยวชาญเพิ่มเติม ประกอบด้วย
• หลักสูตรพิเศษสำหรับการขนส่งวัตถุอันตรายในรูปแบบแท็งก์
• หลักสูตรพิเศษสำหรับการขนส่งวัตถุอันตราย ประเภทที่ 1 วัตถุระเบิด
• หลักสูตรพิเศษสำหรับการขนส่งวัตถุอันตราย ประเภทที่ 7 วัสดุกัมมันตรังสี

จากประเภทใบขับขี่รถบรรทุกเหล่านี้ แสดงให้เห็นว่าไม่ใช่ใครก็ขับรถบรรทุกหรือรถขนาดใหญ่ได้ แต่ต้องอาศัยประสบการณ์ การอบรมเรียนรู้ และการฝึกฝนมาอย่างยาวนาน เพื่อความปลอดภัยของตนเองและผู้ใช้ถนนคนอื่น ๆ รวมถึงสินค้าที่บรรทุกมาด้วย

ในการสอบใบขับขี่ ท.3 มีค่าธรรมเนียมอยู่ที่ 305 บาท แบ่งเป็นค่าธรรมเนียมใบอนุญาต 300 บาทและค่าคำขอ 5 บาท มีอายุใบอนุญาต 3 ปี

คุณสมบัติของผู้ขอใบขับขี่ ท.3

• มีอายุ 22 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป
• ต้องมีใบขับขี่ประเภทที่ 2 (บ.2 หรือ ท.2) มาแล้วไม่ต่ำกว่า 1 ปี
• มีร่างกายสมบูรณ์ ไม่เป็นผู้พิการจนไม่สามารถขับรถได้
• ไม่มีโรคประจำตัวที่ก่อให้เกิดอันตรายขณะขับรถตามกำหนดของแพทยสภา เช่น โรคลมชัก โรคพาร์กินสัน โรคที่เกี่ยวกับสายตา
• ไม่เป็นบุคคลวิกลจริต
• ไม่เป็นผู้ที่ถูกยึดหรือเพิกถอนใบอนุญาตขับรถ

เอกสารที่ต้องใช้ในการสอบใบขับขี่ ท.3

• บัตรประจำตัวประชาชนฉบับจริง
• ใบรับรองแพทย์อายุไม่เกิน 1 เดือน
• ใบขับขี่ประเภทที่ 2

ประเภทยานพาหนะที่ผู้ขับขี่ต้องมีใบขับขี่ ท.3

ใบขับขี่ประเภท ท.3 ครอบคลุมยานพาหนะหลากหลายประเภท ได้แก่

• รถยนต์นั่งส่วนบุคคลและรถยนต์นั่งสาธารณะ เช่น รถกระบะ รถตู้ รถแท็กซี่
• รถบัส รถเมล์ รถสาธารณะขนาดใหญ่
• รถบรรทุกทุกขนาด
• รถหัวลาก รถพ่วง และรถกึ่งพ่วง

ที่ SCGJWD เราคือผู้ให้บริการโลจิสติกส์ที่ให้ความสำคัญกับความปลอดภัยของผู้ใช้รถใช้ถนนมาเป็นอันดับหนึ่ง และตระหนักถึงความรับผิดชอบต่อสังคมในเรื่องนี้เป็นอย่างดี จึงจัดตั้ง Logistics Academy ซึ่งเป็นโรงเรียนนอกระบบประเภทวิชาชีพ ที่มีบริการอบรมความปลอดภัยสำหรับบุคคลทั่วไปที่มีหรือยังไม่มีใบอนุญาตขับขี่ และสำหรับกลุ่มลูกค้าธุรกิจ ที่ต้องการพัฒนาทักษะของพนักงานขับรถ เพื่อให้สอดคล้องกับการเติบโตของธุรกิจขนส่งในปัจจุบัน โดยมีหลักสูตรครอบคลุม ตั้งแต่การสอนขับรถจักรยานยนต์ การสอนขับรถยนต์ การสอบขับรถที่ใช้เพื่อการขนส่งชนิดที่ 1 หรือ 2 การสอนขับรถที่ใช้เพื่อการขนส่งชนิดที่ 3 (รถลากจูง) และการอบรมสำหรับผู้ขอต่อใบอนุญาตขับรถ 

​​​​​​​​​​สนใจสมัครเรียนหลักสูตรต่าง ๆ โดยเฉพาะผู้ที่ต้องการสอบใบขับขี่ ท.3 เพื่อต่อยอดในการประกอบอาชีพขับรถบรรทุก สามารถดูข้อมูลเพิ่มเติม Logistics Academy by SCGJWD หรือติดต่อเจ้าหน้าที่ได้ที่เบอร์ 02-710-4000 / 02-586-1979 และช่องทางไลน์ LINE : @SCGJWD

ข้อมูลอ้างอิง 

1. ใบขับขี่ ท.3 คืออะไร ขับรถอะไรได้บ้าง แตกต่างจากประเภทอื่นอย่างไร. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 สิงหาคม 2568 จาก https://www.toyotasure.com/contentdetail/contentdetailsui/id20250613-663
2. ประเภทใบขับขี่ บ.1-บ.4 และ ท.1-ท.4 คืออะไร ต่างกันยังไง. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 สิงหาคม 2568 จาก https://www.one2car.com/ข่าว/the-difference-between-a-driver-s-license-for-private-and-all-type-vehicles-137983/137983